Răng mọc lẫy là một vấn đề phổ biến ở trẻ em, gây ra nhiều lo lắng cho các bậc phụ huynh. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến tính thẩm mỹ của hàm răng mà còn gây khó khăn trong việc ăn nhai, khiến trẻ dễ cảm thấy tự ti và ngại giao tiếp. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về nguyên nhân, dấu hiệu và cách khắc phục tình trạng răng mọc lẫy ở trẻ.
1. Răng mọc lẫy là gì?
Răng mọc lẫy là tình trạng răng cửa hàm dưới mọc lệch so với vị trí chuẩn trên cung hàm, thường xảy ra ở trẻ từ 5 – 7 tuổi và đang trong giai đoạn thay răng. Khi răng vĩnh viễn mọc lên, chúng không tìm được vị trí đúng mà bị lệch lạc, khiến cho răng sữa không bị lung lay và rụng đi như bình thường. Việc răng sữa tồn tại quá lâu sẽ gây ra tình trạng mọc thừa răng, ảnh hưởng đến sự phát triển của hàm và thẩm mỹ khuôn mặt của trẻ.
Biểu hiện răng mọc lẫy thường gặp bao gồm:
- Hàm răng lệch lạc thường bị đưa ra phía trước, khiến hai hàm không khớp với nhau.
- Răng mọc không đều (hô, móm, chen chúc hoặc quá thưa).
- Đau nhức và khó chịu khi nhai, đặc biệt là ở vùng răng mọc lẫy.
- Răng sữa không rụng hoặc rụng chậm, trong khi răng vĩnh viễn đã bắt đầu mọc.
- Răng vĩnh viễn mọc to hơn bình thường, gây chen chúc và xô lệch các răng khác.
2. Nguyên nhân gây ra tình trạng răng mọc lẫy
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, bao gồm:
2.1. Do di truyền
Yếu tố di truyền đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành răng mọc lẫy. Nếu bố mẹ hoặc các thành viên trong gia đình từng gặp phải tình trạng này, khả năng trẻ cũng bị răng mọc lẫy sẽ cao hơn. Điều này cho thấy, gen di truyền có ảnh hưởng đáng kể đến sự phát triển và sắp xếp của răng
2.2. Răng sữa tồn tại trên hàm
Khi răng vĩnh viễn mọc lệch, không đúng vị trí, chúng sẽ không thể tác động đủ lực để đẩy răng sữa rụng đi. Điều này khiến răng sữa tồn tại lâu hơn trên hàm.
Nếu răng sữa không được nhổ bỏ đúng thời điểm, răng vĩnh viễn mọc sau sẽ bị thiếu chỗ và mọc lệch lạc. Hàm răng của trẻ sẽ trở nên chật hẹp và có thể gây ra tình trạng răng mọc chen chúc, hô hoặc móm.
2.3. Cấu trúc hàm bất thường
Những bất thường về cấu trúc hàm như lồi xương hàm, loạn dưỡng chất vôi xương hoặc răng thừa có thể gây ra tình trạng răng mọc lệch. Khi cấu trúc hàm bị biến dạng, cung hàm sẽ thay đổi kích thước hoặc hình dạng, dẫn đến tình trạng răng không đủ chỗ để mọc thẳng hàng, buộc răng phải mọc lệch ra ngoài hoặc vào trong để tìm chỗ đứng.
2.4. Chấn thương
Trẻ em thường xuyên gặp phải các chấn thương trong quá trình vui chơi. Những tác động mạnh lên xương hàm có thể gây ra những tổn thương nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cấu trúc và sự phát triển của răng.Chấn thương không chỉ làm lệch lạc vị trí của răng mà còn có thể tác động đến sự phát triển của các răng vĩnh viễn, khiến chúng mọc không đều, gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ và chức năng nhai.
2.5. Thói quen xấu
Nhiều thói quen hàng ngày tưởng chừng vô hại lại có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của răng. Việc trẻ thường xuyên bú bình, mút ngón tay hoặc cắn đồ vật cứng có thể gây áp lực lên răng và xương hàm, khiến răng mọc lệch lạc, nhất là tình trạng răng mọc vào trong. Điều này không chỉ làm mất thẩm mỹ mà còn giảm độ bền của răng, gây khó khăn trong việc vệ sinh răng miệng.
3. Răng mọc lẫy ảnh hưởng như thế nào đến trẻ?
Răng mọc lẫy không chỉ gây ảnh hưởng đến vẻ ngoài mà còn tác động lớn đến cuộc sống của trẻ.
Về mặt thẩm mỹ, những chiếc răng mọc lệch lạc khiến trẻ thiếu tự tin khi giao tiếp, dễ bị bạn bè trêu chọc và ngại cười. Điều này có thể dẫn đến tâm lý tự ti, ảnh hưởng đến quá trình hòa nhập của trẻ.
Bên cạnh đó, răng mọc lẫy còn gây khó khăn trong việc nhai thức ăn, làm giảm hiệu quả tiêu hóa. Hơn nữa, các kẽ răng chen chúc là nơi vi khuẩn dễ dàng trú ngụ, gây ra các vấn đề về răng miệng như sâu răng, viêm lợi.
4. Cách nhận biết sớm tình trạng răng mọc lẫy ở trẻ:
- Theo dõi quá trình thay răng: Thông thường, trẻ bắt đầu thay răng sữa bằng răng vĩnh viễn từ khoảng 6 tuổi. Quá trình này có thể kéo dài 6-12 năm. Các răng cửa dưới thường thay trước, sau đó đến răng cửa trên và các răng hàm.
- Khám nha khoa định kỳ: Việc đưa trẻ đi khám nha khoa định kỳ 3-6 tháng/lần, đặc biệt trong giai đoạn thay răng, là vô cùng quan trọng. Nha sĩ sẽ giúp theo dõi quá trình mọc răng của trẻ, phát hiện sớm các bất thường như răng mọc lệch, chen chúc và đưa ra những lời khuyên phù hợp.
- Quan sát và hỗ trợ trẻ: Cha mẹ nên quan sát kỹ quá trình thay răng của trẻ. Khi răng sữa lung lay, khuyến khích trẻ nhẹ nhàng lay răng để giúp răng dễ rụng hơn. Nếu trẻ gặp khó khăn, cha mẹ có thể hỗ trợ nhẹ nhàng.
- Nhổ răng sữa: Khi răng sữa đã lung lay nhiều, cha mẹ có thể cùng trẻ nhổ răng tại nhà hoặc đưa trẻ đến nha sĩ để được nhổ răng an toàn và chuyên nghiệp. Nha sĩ sẽ kiểm tra toàn bộ hàm răng và tư vấn các biện pháp phòng ngừa các vấn đề về răng miệng có thể xảy ra trong tương lai.
5. Cách xử lý răng mọc lẫy
Việc điều chỉnh răng mọc lẫy ở trẻ em trong giai đoạn xương hàm còn phát triển là hoàn toàn khả thi. Khi phát hiện con có dấu hiệu răng mọc lẫy, cha mẹ nên đưa bé đến nha khoa Chingo để được bác sĩ thăm khám và tư vấn.
Trong nhiều trường hợp, việc nhổ bỏ răng sữa chậm rụng là bước đầu tiên cần thiết để tạo điều kiện cho răng vĩnh viễn mọc lên đúng vị trí. Tuy nhiên, kết quả điều trị còn phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể.
Ngoài việc nhổ răng sữa, bác sĩ có thể đề xuất thêm các phương pháp điều trị khác như:
5.1. Xử lý tại nhà bằng cách đẩy lưỡi
Khi phát hiện răng của bé bắt đầu mọc lệch, cha mẹ có thể thử áp dụng phương pháp đẩy lưỡi để giúp răng tự điều chỉnh về vị trí đúng. Cụ thể, hãy hướng dẫn bé dùng đầu lưỡi đẩy nhẹ vào phần thân của chiếc răng đang mọc lệch nhiều lần trong ngày.
Tuy nhiên, phương pháp này chỉ hiệu quả với các trường hợp răng mọc lệch nhẹ và cần được thực hiện đúng cách. Cha mẹ cần lưu ý:
- Đẩy lưỡi nhẹ nhàng: Tránh đẩy quá mạnh hoặc quá thường xuyên có thể khiến răng bị đẩy lệch theo hướng khác hoặc gây ra tình trạng hô.
- Kiên trì: Việc điều chỉnh răng bằng cách đẩy lưỡi cần sự kiên trì và thường xuyên.
- Theo dõi sát sao: Cha mẹ nên theo dõi tình hình của bé thường xuyên để đánh giá hiệu quả của phương pháp này.
5.2. Xử lý tại nha khoa bằng phương pháp niềng răng
Nếu trẻ đã qua 12 tuổi mà răng vẫn còn lệch lạc, chen chúc, cha mẹ nên đưa con đi niềng răng càng sớm càng tốt. Sau khi thay hết răng sữa, các răng vĩnh viễn sẽ khó tự điều chỉnh về đúng vị trí. Vì vậy, cần phải có sự can thiệp của chỉnh nha để sắp xếp lại các răng, giúp trẻ có hàm răng đều đẹp và khỏe mạnh.
Ngoài việc sử dụng khí cụ nong hàm, bác sĩ chỉnh nha có thể kết hợp thêm mắc cài để điều chỉnh khớp cắn một cách hoàn hảo. Nhiều phụ huynh thường nghĩ rằng có thể đợi đến khi con lớn hơn mới niềng răng, nhưng thực tế, việc chỉnh nha sớm khi xương hàm còn đang phát triển sẽ mang lại hiệu quả cao hơn, ít tốn kém hơn và ít gây đau nhức hơn so với việc niềng răng ở người lớn.
Qua bài viết này, chúng tôi hy vọng các bậc phụ huynh đã hiểu rõ hơn về tình trạng răng mọc lẫy ở trẻ và tầm quan trọng của việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời. May mắn thay, với sự tiến bộ của nha khoa, việc khắc phục tình trạng răng mọc lẫy ở trẻ hiện nay đã trở nên đơn giản và hiệu quả hơn rất nhiều. Tuy nhiên, để đảm bảo răng của bé luôn khỏe mạnh và đều đẹp, cha mẹ cần nắm rõ quy trình thay răng của trẻ, theo dõi sát sao sự phát triển của răng miệng và đưa bé đi khám nha khoa định kỳ. Với sự quan tâm đúng cách, chúng ta hoàn toàn có thể giúp trẻ có một hàm răng chắc khỏe và nụ cười tươi tắn.